六国论古诗赏析

朝代:宋代

作者： 苏辙

全文:

　　尝读六国《世家》，窃怪天下之诸侯，以五倍之地，十倍之众，发愤西向，以攻山西千里之秦，而不免于死亡。常为之深思远虑，以为必有可以自安之计，盖未尝不咎其当时之士虑患之疏，而见利之浅，且不知天下之势也。

　　夫秦之所以与诸侯争天下者，不在齐、楚、燕、赵也，而在韩、魏之郊；诸侯之所与秦争天下者，不在齐、楚、燕、赵也，而在韩、魏之野。秦之有韩、魏，譬如人之有腹心之疾也。韩、魏塞秦之冲，而弊山东之诸侯，故夫天下之所重者，莫如韩、魏也。昔者范睢用于秦而收韩，商鞅用于秦而收魏，昭王未得韩、魏之心，而出兵以攻齐之刚、寿，而范雎以为忧。然则秦之所忌者可以见矣。

　　秦之用兵于燕、赵，秦之危事也。越韩过魏，而攻人之国都，燕、赵拒之于前，而韩、魏乘之于后，此危道也。而秦之攻燕、赵，未尝有韩、魏之忧，则韩、魏之附秦故也。夫韩、魏诸侯之障，而使秦人得出入于其间，此岂知天下之势邪！委区区之韩、魏，以当强虎狼之秦，彼安得不折而入于秦哉？韩、魏折而入于秦，然后秦人得通其兵于东诸侯，而使天下偏受其祸。

　　夫韩、魏不能独当秦，而天下之诸侯，藉之以蔽其西，故莫如厚韩亲魏以摈秦。秦人不敢逾韩、魏以窥齐、楚、燕、赵之国，而齐、楚、燕、赵之国，因得以自完于其间矣。以四无事之国，佐当寇之韩、魏，使韩、魏无东顾之忧，而为天下出身以当秦兵；以二国委秦，而四国休息于内，以阴助其急，若此，可以应夫无穷，彼秦者将何为哉！不知出此，而乃贪疆埸尺寸之利，背盟败约，以自相屠灭，秦兵未出，而天下诸侯已自困矣。至于秦人得伺其隙以取其国，可不悲哉！

拼音:

cháng dú liù guó shì jiā, qiè guài tiān xià zhī zhū hóu, yǐ wǔ bèi zhī dì, shí bèi zhī zhòng, fā fèn xī xiàng, yǐ gōng shān xī qiān lǐ zhī qín, ér bù miǎn yú sǐ wáng. cháng wèi zhī shēn sī yuǎn lǜ, yǐ wéi bì yǒu kě yǐ zì ān zhī jì, gài wèi cháng bù jiù qí dāng shí zhī shì lǜ huàn zhī shū, ér jiàn lì zhī qiǎn, qiě bù zhī tiān xià zhī shì yě. fū qín zhī suǒ yǐ yǔ zhū hóu zhēng tiān xià zhě, bù zài qí chǔ yān zhào yě, ér zài hán wèi zhī jiāo zhū hóu zhī suǒ yǔ qín zhēng tiān xià zhě, bù zài qí chǔ yān zhào yě, ér zài hán wèi zhī yě. qín zhī yǒu hán wèi, pì rú rén zhī yǒu fù xīn zhī jí yě. hán wèi sāi qín zhī chōng, ér bì shān dōng zhī zhū hóu, gù fū tiān xià zhī suǒ zhòng zhě, mò rú hán wèi yě. xī zhě fàn suī yòng yú qín ér shōu hán, shāng yāng yòng yú qín ér shōu wèi, zhāo wáng wèi dé hán wèi zhī xīn, ér chū bīng yǐ gōng qí zhī gāng shòu, ér fàn jū yǐ wéi yōu. rán zé qín zhī suǒ jì zhě kě yǐ jiàn yǐ. qín zhī yòng bīng yú yān zhào, qín zhī wēi shì yě. yuè hán guò wèi, ér gōng rén zhī guó dū, yān zhào jù zhī yú qián, ér hán wèi chéng zhī yú hòu, cǐ wēi dào yě. ér qín zhī gōng yān zhào, wèi cháng yǒu hán wèi zhī yōu, zé hán wèi zhī fù qín gù yě. fū hán wèi zhū hóu zhī zhàng, ér shǐ qín rén dé chū rù yú qí jiān, cǐ qǐ zhī tiān xià zhī shì xié! wěi qū qū zhī hán wèi, yǐ dāng qiáng hǔ láng zhī qín, bǐ ān dé bù zhé ér rù yú qín zāi? hán wèi zhé ér rù yú qín, rán hòu qín rén dé tōng qí bīng yú dōng zhū hóu, ér shǐ tiān xià piān shòu qí huò. fū hán wèi bù néng dú dāng qín, ér tiān xià zhī zhū hóu, jí zhī yǐ bì qí xī, gù mò rú hòu hán qīn wèi yǐ bìn qín. qín rén bù gǎn yú hán wèi yǐ kuī qí chǔ yān zhào zhī guó, ér qí chǔ yān zhào zhī guó, yīn dé yǐ zì wán yú qí jiān yǐ. yǐ sì wú shì zhī guó, zuǒ dāng kòu zhī hán wèi, shǐ hán wèi wú dōng gù zhī yōu, ér wèi tiān xià chū shēn yǐ dāng qín bīng yǐ èr guó wěi qín, ér sì guó xiū xī yú nèi, yǐ yīn zhù qí jí, ruò cǐ, kě yǐ yīng fū wú qióng, bǐ qín zhě jiāng hé wéi zāi! bù zhī chū cǐ, ér nǎi tān jiāng yì chǐ cùn zhī lì, bèi méng bài yuē, yǐ zì xiāng tú miè, qín bīng wèi chū, ér tiān xià zhū hóu yǐ zì kùn yǐ. zhì yú qín rén dé cì qí xì yǐ qǔ qí guó, kě bù bēi zāi!